W 2024 roku w Rejestrze Zaświadczeń Lekarskich zarejestrowano 27,4 mln zaświadczeń dotyczących czasowej niezdolności do pracy. Łączna liczba dni absencji chorobowej wyniosła 290 mln i obejmowała nie tylko choroby własne, ale także opiekę nad dzieckiem oraz innym członkiem rodziny. Zaświadczenia wystawiono zarówno ubezpieczonym w ZUS, jak i w KRUS, a także w innych instytucjach w Polsce czy w innym państwie. W związku z opieką nad dzieckiem lekarze wystawili 2,9 mln zaświadczeń, obejmujących 11,2 mln dni. Natomiast w przypadku opieki nad innym członkiem rodziny wydano 500 tys. zaświadczeń na 2,5 mln dni.
W 2024 roku lekarze wystawili 24 mln zaświadczeń z tytułu chorób własnych, co przekłada się na łączną liczbę 276,2 mln dni niezdolności do pracy. Wśród tych zaświadczeń 22,2 mln zwolnień lekarskich, obejmujących 240 mln dni, dotyczyło osób ubezpieczonych w ZUS. W województwie kujawsko-pomorskim wystawiono ponad 1 mln e-ZLA dla osób ubezpieczonych w ZUS z tytułu chorób własnych, co przełożyło się na 12,6 mln dni absencji. W porównaniu z rokiem 2023, w regionie absencja wzrosła o 165,1 tys. dni, a liczba wydanych zwolnień lekarskich zwiększyła się o 19,8 tysiąca.
Z danych ZUS wynika, że w ubiegłym roku z powodu choroby własnej ubezpieczeni w ZUS średnio przebywali na zwolnieniu 34 dni w roku. Przeciętna długość zaświadczenia lekarskiego z tego tytułu wynosiła 11 dni. Lekarze częściej wystawiali krótkie zwolnienia w porównaniu do roku poprzedniego. Do 5 dni zostało wystawionych 9,5 mln zaświadczeń z tytułu choroby własnej, w tym 1,7 mln zaświadczeń jednodniowych.
Najczęstsze przyczyny niezdolności do pracy z powodu chorób własnych osób ubezpieczonych w ZUS od kilku lat pozostają niezmienne i obejmują:
- choroby układu mięśniowo-szkieletowego i tkanki łącznej (41,8 mln dni absencji chorobowej),
- choroby układu oddechowego (33 mln dni),
- urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych (32,5 mln dni),
- ciąża, poród i połóg (31,8 mln dni),
- zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (30,3 mln dni),
- jednostki chorobowe związane z COVID-19 (1,7 mln dni).
Obserwacja absencji dostarcza cennych informacji, które umożliwiają monitorowanie tendencji występowania konkretnych schorzeń w danej grupie. Jedną z wyraźnych zmian jest wzrost liczby zwolnień związanych z zaburzeniami psychicznymi oraz zaburzeniami zachowania. W ubiegłym roku osobom ubezpieczonym w ZUS wystawiono ponad 1,6 mln zaświadczeń lekarskich w tej kategorii, co stanowiło ponad 7 proc. wszystkich zwolnień. Zdecydowanie częściej otrzymywały je kobiety
(61,8 proc.). W województwie kujawsko-pomorskim lekarze wystawili niemal 99 tys. takich zwolnień, które spowodowały prawie 2 mln dni nieobecności w pracy. Najczęstszymi przyczynami były reakcje na ciężki stres, zaburzenia adaptacyjne, epizody depresyjne oraz inne zaburzenia lękowe.
Odnotowano również znaczący wzrost zachorowań na krztusiec. Zarówno liczba zaświadczeń lekarskich wystawionych na to schorzenie, jak i liczba dni absencji chorobowej zwiększyła się ponad 30-krotnie. Dwa lata temu wystawiono 200 zwolnień, a rok później ich ilość wzrosła do 5,6 tys. Liczba dni absencji zwiększyły się z 1,2 tys. w 2023 roku do 43,1 tys. w 2024 roku.
W związku ze wzrostem liczby zwolnień lekarskich, wydatki na absencję chorobową w 2024 roku przekroczyły 31 mld zł. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych pokrył 59 proc. tych kosztów, natomiast pozostałą część ponieśli pracodawcy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.