Są młodymi ludźmi, często nie zdążyli nawet wejść na rynek pracy, a ten zamyka przed nimi drzwi.
Schizofrenia jest jedną z najbardziej stygmatyzujących chorób psychicznych. Po diagnozie zaledwie 15% osób pozostaje aktywnymi zawodowo, 61% pacjentów przechodzi na rentę. A przecież osoby ze schizofrenią są równie wartościowymi pracownikami. Właśnie zakończył się program „Powrót do społeczeństwa. Powrót do pracy. Powrót do zdrowia”, dzięki któremu kilkadziesiąt osób żyjących z chorobą znalazło zatrudnienie. Program dowiódł, że to właśnie praca stanowi istotny element terapii – równie ważny, jak odpowiednio dobrane leki.
Aktywizacja zawodowa osób chorych na schizofrenię była kluczowym celem ogólnopolskiego programu „Powrót do społeczeństwa. Powrót do pracy. Powrót do zdrowia”. Przesłaniem – ukazanie możliwości i potencjału osób z zaburzeniami, dla których praca stanowi ważny element terapii. Narzędziem – stworzenie narodowego modelu wspomaganego zatrudnienia, który w praktyce polega na organizacji warsztatów, szkoleń dla pacjentów oraz spotkań z pracodawcami i organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz zawodowej i społecznej aktywizacji osób żyjących ze schizofrenią. Efektem – praca dla kilkudziesięciu Beneficjentów programu. Projekt realizowany w latach 2013-2016 udowodnił, że przy odpowiednio sprofilowanym, kompleksowym
i dostosowanym do indywidualnych potrzeb wsparciu, osoba ze schizofrenią może stać się pełnowartościowym uczestnikiem rynku pracy.
„Programy aktywizujące zawodowo osoby ze schizofrenią zmieniają świadomość, ale nie osób chorujących, czy najbliższej rodziny, ale nas wszystkich. Chodzi tu o zmianę mentalności, myślenia o chorobie. Choroba taka jak schizofrenia nie niszczy podmiotowości człowieka. Człowiek pozostaje człowiekiem i ma prawo do tego, by kochać, wyrażać pozytywne uczucia, również żeby pracować. W związku z tym powrót do społeczeństwa osób chorujących na schizofrenię to pokazanie, że niczym nie różnią się od pozostałych, że biorąc leki pozwalające likwidować objawy, mogą normalnie funkcjonować. To my musimy być bardziej tolerancyjni, akceptować ich chorobę. Jeżeli będziemy mieli taką postawę, to będziemy myśleli również o tym, że takim ludziom należy pomagać, czyli stwarzać im odpowiednie warunki do prawidłowego rozwoju i życia na przyzwoitym poziomie” – powiedział prof. Janusz Heitzman z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie.
Rola trenerów pracy
Szczególną rolę w procesie aktywizacji zawodowej pacjentów ze schizofrenią odegrał trener pracy
– wykwalifikowany specjalista, który przygotowywał uczestników programu do podjęcia pracy, pomagał w znalezieniu odpowiedniego stanowiska, wspierał w kontaktach z pracodawcą i współpracownikami. 10 trenerów pracy brało czynny udział w dyskusjach, konferencjach, targach pracy odbywających się na terenie 4 województw objętych programem. Trenerzy prowadzili również indywidualne spotkania z pracodawcami z danego regionu, pomagali w przygotowaniu dokumentów aplikacyjnych, co więcej, uczyli jak kontrolować stres podczas rozmowy kwalifikacyjnej i jak utrzymać motywację do pracy. Po otrzymaniu pracy uczestnicy Programu również nie pozostawali sami sobie.
Trenerzy pracy byli odpowiedzialni za monitorowanie ich zatrudnienia, aż do uzyskania całkowitej samodzielności.
Program „Powrót do społeczeństwa. Powrót do pracy. Powrót do zdrowia” realizowany był w czterech województwach – wielkopolskim, mazowieckim, kujawsko-pomorskim i łódzkim, w których powołano łącznie cztery Kluby Aktywizacji Zawodowej. Do współpracy zaproszono Stowarzyszenie Osób i Rodzin na Rzecz Zdrowia Psychicznego „Zrozumieć i Pomóc” z Poznania, Fundację Pomocy Młodzieży i Dzieciom Niepełnosprawnym HEJ KONIKU, Stowarzyszenie na Rzecz Przeciwdziałania Wykluczeniu Społecznemu Osób
z Zaburzeniami Psychicznymi MOST oraz Stowarzyszenie Młodzieży i Osób z Problemami Psychicznymi,
Ich rodzin i Przyjaciół ”POMOST”. Program realizowała Fundacja „Żyjmy Zdrowo”.